دانش‌آموزان اسمی به‌جای کلیپ‌های سمی

شیما سیدی | شهرآرانیوز؛ کسانی که هر روز زمان زیادی از وقتشان را در فضای مجازی می‌گذرانند و کلیپ‌های با کپشن (توضیح زیر فیلم) «کلیپ سمی» یا «هیولا‌های دهه هشتادی و نودی» را می‌بینند دو دسته اند؛ برخی فارغ از هر فکر و خیالی می‌خندند و می‌گذرند، اما خنده گروه دیگر کم از گریه ندارد، زهرخندی می‌زنند و یک علامت سؤال بزرگ در ذهنشان شکل می‌گیرد: «قرار است آینده کشور با این نسل به کجا برسد؟!»

برای دسته اول احتمالا نسل آینده دغدغه‌ای نیست و شاید حتی گذشته خودشان هم فرق چندانی با امروزی‌ها ندارد. تنها ظرف زمان و فناوری مجالی برای بروز و دیده شدن در اختیارشان نگذاشته است. اما دسته دوم به احتمال زیاد هر چه نوجوانان بیشتری از این قِسم می‌بینند، به جای شادی بر بار غمشان افزوده می‌شود.

امید‌های مشهد در یک نگاه

همین دیروز بود که ۲ خواهر محله کوثر آشنا شدیم، خواهران پژوهشگر «دلجو» تنها با یک سفر به جزیره هرمز، علاقه‌مند به تحقیق بر روی خاک این جزیره شدند و ارتباط معناداری میان خاک جزیره و داروی درمان کم خونی و ام اس پیدا کردند. آدرینای ۱۴ ساله و آندیای ۱۱ ساله با تحقیقاتشان دو جایزه بین المللی را از آن خود کردند و به عضویت فدراسیون بین المللی مخترعان نیز درآمدند.

ساجده صفدری یکی دیگر از دانش آموزان خوش فکر محله امیریه مشهد بود که نه فقط به خاطر دستگاه اختراعی اش که بیشتر به خاطر قلب مهربانش ما را به تحسین واداشت. این دختر مبتکر که از کودکی در نظافت خانه به مادرش کمک می‌کرد، وقتی می‌بیند نظافت برخی از قسمت‌ها مانند درز کابینت ها، لبه پنجره‌ها و... مادرش را خسته می‌کند، فکرش را به کار می‌اندازد و تنها با استفاده از یک مسواک کهنه، لوله جاروبرقی، آرمیچر یکی از اسباب بازی هایش، باتری و مقداری سیم دستگاه «خانه دار کوچک» را می‌سازد و با آن نه تنها مادرش و دیگر زنان خانه دار را شاد می‌کند که رتبه اول جشنواره استانی جابربن حیان را هم از آن خود می‌کند.

به جز ساجده، دختران نوجوان مشهدی که قلبشان برای کمک به دیگران می‌تپد کم نیستند. ماریا و خواهرش مارینا سادات حسینی دو دختر نوجوانی هستند که به حرمت اشک‌های مادرشان برای کودکان کار، تصمیم می‌گیرند قدم خیری در این راه بردارند. آن‌ها پول توجیبی هایشان را جمع و مقداری بسته غذایی تهیه می‌کنند و آن را میان کودکان کار توزیع می‌کنند.

همین کار خیر باعث می‌شود بین این دوخواهر و کودکان کار دوستی عمیقی شکل گیرد. آن‌ها هرآنچه را از درس و قرآن آموخته اند با دوستان جدیدشان به اشتراک می‌گذارند.
این‌ها تنها مشتی از خروار بود؛ مشهد را که بگردید دانش آموزان زیادی را می‌بینید که با فکر، خلاقیت و نیروی جسمانی شان گل کاشته اند؛ یکی از آن‌ها راحله رجبی، نوجوان کاراته کار محله خواجه‌ربیع است که ۱۲ سال بیشتر ندارد، اما تا کنون ۱۶ مدال طلا برگردن آویخته است.

مهدیه پیوندی یکی دیگر از نوجوانان مدال آور مشهدی است که با قلب رئوفش هرآنچه را از تکواندو آموخته در مسجد محله پورسینا با هم سن و سالانش به اشتراک گذاشته است. آرزو و هدف نهایی او پرورش استعداد بچه‌های مستعد و پرتلاش محله اش است. می‌گوید دوست دارد روزی برسد که بتواند به طور گسترده‌تر و با امکانات بهتر برای آن‌ها کلاس رایگان برگزار کند تا هیچ کودکی اینجا از علاقه اش باز نماند.

رضا جلیلیان یکی دیگر از نوجوانان هنرمند مشهدی ساکن محله گاز است که در دوره‌ای مجبور شد برای تأمین هزینه کلاس‌های هنری اش دست فروشی و شاگردی کند، اما حالا که با قلم مو و بوم، خو گرفته است این حرفه را رایگان به هم سن و سالانش می‌آموزد. او که متولد سال ۸۳ است در کنار ۸ ساعت کار روزانه و آموزش رایگان به هنرجویان نقاشی، در فعالیت‌های فرهنگی مسجد محله اش هم کم نمی‌گذارد.
سوزن دوزی، خیاطی و طراحی لباس، درآمدزایی با میگو و چمن، ساخت پادکست و کسب مقام اول کشوری در این راه، نوشتن کتاب و کسب مقام برتر در جشنواره خوارزمی، گویندگی در رادیو و... از دیگر هنر‌های دانش آموزان مشهدی است که می‌توان به آن افتخار کرد.

آینده امروز پیش روی ماست

شاید چند سال دیگر دوباره به سراغ این دانش‌آموزان برویم تا ببینیم به کجا رسیده اند. یکی گفته هر روز تلاش می‌کند تا به المپیک برسد. خداراچه دیده اید شاید در المپیک ۲۰۲۴ که قهرمان شد و نامش در اینترنت ترند (داغ) شد، یکی یادش بیاید که ما اینجا از او گفته‌ایم. دیگری که خود برای رسیدن به آرزوهایش سخت تلاش کرده، گفته است آرزو دارد کودکی آرزو به دل نماند. اینجا حرفش در تاریخ ثبت می‌ماند. خواهیم دید اگر روزی او مسئولیتی گرفت آیا باز هم پای این آرزوهایش خواهد ماند؟ آیا باز هم تلاش می‌کند تا کودکی آرزو به دل نماند؟

هنر و استعداد دانش آموزان مشهدی روی نمودار

روز دانش آموز بهانه‌ای بود برای مرور داشته هایمان، تا بار دیگر افتخار کنیم به نسلی که قرار است آینده ما را بسازد. اما ثبت اطلاعات دانش آموزان در اینجا آورده دیگری هم برای ما داشت که هرچند نمی‌تواند خیلی متر و معیار دقیقی باشد، اما تلنگری است تا نگاهی بیندازیم به امکانات هر محله مشهد با آنچه در آینده از دانش آموزان آن محله برمی خیزد.‌

می‌گوییم متر و معیارمان خیلی دقیق نیست، چون انتخاب این سوژه‌ها صرفا بیانگر توانمندی‌های هر محله نیست و به عوامل گوناگونی برمی گردد. بی شک ممکن است در یک محله دانش آموزان بسیار مستعدی حضور داشته باشند، اما تا کنون ما موفق به شناسایی شان نشده باشیم. اما فراوانی این داده‌ها و گذر زمان را هم نباید نادیده گرفت. گفتگو با ۱۳۰ دانش آموز ظرف ۸ ماه در شهرآرا محله‌های سیزده گانه مشهد و سایت «مشهد‌چهره» می‌تواند رابطه معنادار امکانات هر منطقه با توانمندی دانش آموزانش را پیش روی ما بگذارد.
ما دانش آموزان را در چهار دسته هنری، ورزشی، قرآنی و علمی تقسیم بندی کردیم و سپس بر اساس فراوانی شان جدول و نمودار رسم کردیم. یافته‌های ما حاکی از آن است که:

• منطقه ۱۰ بیشتر از سایر مناطق میزبان دانش آموزان هنرمند مشهدی بوده است. ۱۸ درصد دانش آموزان هنرمند مشهدی در این منطقه سکونت دارند.
• منطقه ۷ بیشتر از سایر مناطق میزبان دانش آموزان ورزشکار مشهدی بوده است. ۲۱ درصد دانش آموزان ورزشکار مشهد در این منطقه سکونت دارند.
• منطقه ۶ بیشتر از سایر مناطق میزبان دانش آموزان قرآنی مشهدی بوده است. ۲۳ درصد دانش آموزان قاری و حافظ قرآن مشهد در این منطقه سکونت دارند.
• منطقه ۹ بیشتر از سایر مناطق میزبان دانش آموزان نخبه علمی مشهد بوده است. ۲۴ درصد دانش آموزان مخترع و المپیادی مشهد در این منطقه سکونت دارند.

همچنین اگر به تفکیک دانش آموزان هر منطقه را بررسی کنیم. به داده‌های زیر می‌رسیم:

• در منطقه یک دانش آموزان بیشتر به مسائل علمی و هنری علاقه دارند.
• در منطقه ۲ علاقه به ورزش و قرآن نمود بیشتری دارد.
• در منطقه سه ۵۳ درصد دانش آموزان به ورزش علاقه دارند و بعد از آن هنر ۲۷ درصد علاقه مندی دانش آموزان را دارد.
• در منطقه ۴ دانش آموزان بیشتر به ورزش و هنر علاقه دارند.
• در منطقه ۵ ورزش ۴۴ درصد علاقه دانش آموزان را به خود اختصاص داده است.
• در منطقه ۶ ورزش و قرآن به صورت معناداری علایق دانش آموزان را به خود معطوف کرده است.
• در منطقه ۷ ورزش با ۷۱ درصد، به صورت قاطع بیشترین درصد را دارد.
• در منطقه هشت نیمی از دانش آموزان به هنر جذب می‌شوند.
• در منطقه ۹ مسائل علمی و پژوهشی ۶۰ درصد طرف دار دارد.
• در منطقه ۱۰ هنر حرف اول را می‌زند. ۵۵ درصد دانش آموزان این منطقه هنرمندند.
• در منطقه ۱۱ هنر و ورزش رقابتی تنگاتنگ دارند.
• در منطقه ۱۲ دانش آموزان به مسائل علمی و ورزشی گرایش بیشتری دارند.

به دلیل کم بودن تعداد دانش آموزان در منطقه ثامن و احتمال بالا رفتن میزان خطا از انجام آزمون در این منطقه صرف نظر کردیم.
جزئیات بیشتر درباره این دانش‌آموزان و افتخار‌آفرینی‌هایشان را در «مشهدچهره» بخوانید.